ZAKRES ROZSZERZONY

Utwory określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:

1) Arystoteles, Poetyka, Retoryka (fragmenty);

2) Platon, Państwo (fragmenty);

3) Arystofanes, Chmury;

4) Wergiliusz, Eneida (fragmenty);

5) św. Augustyn, Wyznania (fragmenty);

6) św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna (fragmenty);

7) François Rabelais, Gargantua i Pantagruel (fragmenty);

8) Michel de Montaigne, Próby (fragmenty);

9) Jan Kochanowski, Treny (jako cykl poetycki);

10) William Szekspir, Hamlet;

11) wybrane utwory poetyckie z romantycznej literatury europejskiej, w tym wybrane wiersze angielskich poetów jezior (William Wordsworth, Samuel Taylor Coleridge, Robert Southey);

12) Juliusz Słowacki, Lilla Weneda;

13) Cyprian Kamil Norwid, Bema pamięci żałobny rapsod, Fortepian Szopena, Czarne kwiaty (fragmenty), Promethidion (fragmenty);

14) realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac, Ojciec Goriot lub Charles Dickens, Klub Pickwicka, lub Mikołaj Gogol, Martwe dusze, lub Gustaw Flaubert, Pani Bovary);

15) Stanisław Wyspiański, Noc listopadowa;

16) Franz Kafka, Proces (fragmenty);

17) Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata;

18) Stanisław Ignacy Witkiewicz, Szewcy;

19) Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu Sklepy cynamonowe;

20) Tadeusz Konwicki, Mała Apokalipsa;

21) Jorge Luis Borges, wybrane opowiadanie;

22) Janusz Głowacki, Antygona w Nowym Jorku;

23) Sławomir Mrożek, wybrane opowiadania;

24) wybrane eseje następujących autorów: Jerzy Stempowski, Gustaw Herling-Grudziński, Zbigniew Herbert, Zygmunt Kubiak, Jarosław Marek Rymkiewicz (co najmniej po jednym utworze);

25) wybrane teksty z aktualnych numerów miesięczników oraz kwartalników literackich i kulturalnych.

LEKTURA UZUPEŁNIAJĄCA

W każdej klasie obowiązkowo dwie pozycje książkowe w całości lub we fragmentach, na przykład:

ZAKRES PODSTAWOWY

1) Sofokles, Król Edyp;

2) Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim (fragmenty);

3) Kronika Książąt Polskich, oprac. Jerzy Wojtczak- -Szyszkowski;

4) Dzieje Tristana i Izoldy (fragmenty);

5) Giovanni Boccaccio, Sokół;

6) Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego (fragmenty);

7) Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (fragmenty);

8) Miguel de Cervantes y Saavedra, Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy (fragmenty);

9) Wespazjan Kochowski, Psalmodia polska (wybór psalmów);

10) Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (fragmenty z części I);

11) Ignacy Krasicki, Monachomachia (fragmenty);

12) Stanisław Trembecki, Franciszek Kniaźnin, wybrane utwory;

13) Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za czasów panowania Augusta III (fragmenty);

14) Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła;

15) Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (fragmenty);

16) Juliusz Słowacki, Beniowski (fragmenty), Listy do Matki (fragmenty);

17) Aleksander Fredro, Śluby panieńskie;

18) Johann Wolfgang Goethe, Cierpienia młodego Wertera (fragmenty), Faust (fragmenty);

19) George Byron, Giaur (fragmenty);

20) Adam Mickiewicz, Dziady cz. IV;

21) Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem;

22) Maria Konopnicka, wybór wierszy;

23) Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki (fragmenty);

24) Stefan Żeromski, Echa leśne, Ludzie bezdomni;

25) Zofia Nałkowska, Granica;

26) Tadeusz Peiper, wybór wierszy;

27) Joseph Conrad, Lord Jim;

28) Anna Kamieńska, Anna Świrszczyńska, Julia Hartwig, Stanisław Grochowiak, Ryszard Krynicki, Edward Stachura, Adam Zagajewski, wybór wierszy;

29) Kazimierz Moczarski, Rozmowy z katem (fragmenty);

30) Zofia Nałkowska, Przy torze kolejowym (z tomu Medaliony);

31) Witold Pilecki, Raport Witolda;

32) Wiesław Kielar, Anus mundi;

33) Jan Józef Szczepański, Święty;

34) Zofia Kossak-Szczucka, Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919;

35) Tadeusz Różewicz, Kartoteka;

36) Józef Czapski, Na nieludzkiej ziemi (fragmenty);

37) Leopold Tyrmand, Dziennik 1954 (fragmenty);

38) Jarosław Iwaszkiewicz, wybrane opowiadanie;

39) Stanisław Lem, Wizja lokalna;

40) John Ronald Reuel Tolkien, Władca pierścieni. Drużyna pierścienia;

41) Samuel Beckett, Czekając na Godota;

42) Friedrich Dürrenmatt, Wizyta starszej pani;

43) Eugène Ionesco, Lekcja

lub inne utwory literackie wybrane przez nauczyciela.

ZAKRES ROZSZERZONY

1) Erazm z Rotterdamu, Pochwała głupoty (fragmenty);

2) Tomasz Morus, Utopia (fragmenty);

3) Pedro Calderon de la Barca, Życie snem;

4) Wolter, Kandyd, czyli optymizm (fragmenty);

5) Jean-Jacques Rousseau, Nowa Heloiza (fragmenty);

6) wybrane utwory epickie okresu romantyzmu: Józef Ignacy Kraszewski, Stara baśń, Victor Hugo, Nędznicy, Edgar Allan Poe, wybrane opowiadanie, Henryk Rzewuski, Pamiątki Soplicy (fragmenty);

7) Władysław Stanisław Reymont, Chłopi (tom II – Zima);

8) Aldous Huxley, Nowy wspaniały świat;

9) Gabriela Zapolska, Moralność pani Dulskiej;

10) Gustaw Herling-Grudziński, Wieża;

11) Florian Czarnyszewicz, Nadberezyńcy;

12) Bohumil Hrabal, wybrane opowiadania;

13) Wiesław Myśliwski, Widnokrąg;

14) Julian Stryjkowski, Austeria;

15) Umberto Eco, Imię róży;

16) Zofia Kossak-Szczucka, Błogosławiona wina;

17) Ferdynand Antoni Ossendowski, Mocni ludzie, Ludzie, zwierzęta, bogowie;

18) Krystyna Lubieniecka-Baraniak, Gdy brat staje się katem;

19) wybrane wiersze poetów polskich i obcych;

20) wybrana powieść polska i obca z XX lub XXI wieku;

21) wybrany dramat polski i obcy z XX lub XXI wieku;

22) Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei (fragmenty), Tryptyk rzymski, Pamięć i tożsamość (fragmenty), Fides et ratio (fragmenty);

23) Karol Wojtyła, Przed sklepem jubilera;

24) Stefan Wyszyński, Zapiski więzienne;

25) Paweł Zuchniewicz, Ojciec wolnych ludzi. Opowieść o Prymasie Wyszyńskim

lub inne utwory literackie wybrane przez nauczyciela.

ZALECANE DZIEŁA TEATRALNE I FILMOWE

1) Amadeusz, reż. Miloš Forman;

2) Dekalog, reż. Krzysztof Kieślowski, wybrane filmy z cyklu;

3) Dziady, reż. Konrad Swinarski;

4) Elektra, reż. Piotr Chołodziński;

5) Emigranci, reż. Kazimierz Kutz;

6) Kartoteka, reż. Krzysztof Kieślowski;

7) Kordian, reż. Jerzy Englert;

8) Lawa. Opowieść o „Dziadach” Adama Mickiewicza, reż. Tadeusz Konwicki;

9) Moralność pani Dulskiej, reż. Tomasz Zygadło;

10) Nad Niemnem, reż. Zbigniew Kuźmiński;

11) Noc listopadowa, reż. Andrzej Wajda;

12) Noce i dnie, reż. Jerzy Antczak;

13) Rewizor, reż. Jerzy Gruza;

14) Rękopis znaleziony w Saragossie, reż. Wojciech Jerzy Has;

15) Iwona, księżniczka Burgunda, reż. Zygmunt Hübner;

16) Sanatorium pod Klepsydrą, reż. Wojciech Jerzy Has;

17) Śluby panieńskie, reż. Andrzej Łapicki;

18) Wizyta starszej pani, reż. Jerzy Gruza;

19) Ziemia obiecana, reż. Andrzej Wajda;

20) Przerwanie działań wojennych, reż. Juliusz Machulski.

ZALECANE GRY O WALORACH EDUKACYJNYCH

1) „This War of Mine” (11BitStudios);

2) „Gra Szyfrów” (Instytut Pamięci Narodowej).”;

TEKSTY POLECANE DO SAMOKSZTAŁCENIA

1) Słownik 100 tysięcy potrzebnych słów, red. Jerzy Bralczyk;

2) Jan Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto. Opowieść o sztuce europejskiej naszej ery;

3) Jan Błoński, Język właściwie użyty. Szkice o poezji polskiej drugiej połowy XX wieku; Dziennik Ustaw – 6 – Poz. 1537

4) Grażyna Borkowska, Pozytywiści i inni;

5) Człowiek Grecji, red. Jean-Pierre Vernant;

6) Człowiek renesansu, red. Eugenio Garin;

7) Włodzimierz Dłubacz, O kulturę filozofii;

8) Umberto Eco, Sztuka i piękno w średniowieczu;

9) Karol Estreicher, Historia sztuki w zarysie;

10) Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. Katarzyna Kłosińska;

11) Keith Houston, Książka. Najpotężniejszy przedmiot naszych czasów zbadany od deski do deski;

12) Johan Huizinga, Jesień średniowiecza;

13) Jacques Le Goff, Człowiek średniowiecza;

14) Czesław Jaroszyński, Piotr Jaroszyński, Kultura słowa. Podstawy retoryki klasycznej;

15) Piotr Jaroszyński, Człowiek i nauka. Studium z filozofii kultury;

16) Karl Jaspers, Idea uniwersytetu;

17) Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury;

18) Teresa Kowalik, Przemysław Słowiński, Królewski dar. Co Polska i Polacy dali światu;

19) Jacek Kowalski, Niezbędnik Sarmaty;

20) Jakub Z. Lichański, Retoryka. Historia – Teoria – Praktyka, t. I i II;

21) Tadeusz Lubelski, Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty;

22) Jan Miodek, Słownik ojczyzny polszczyzny;

23) Anna Nasiłowska, Literatura okresu przejściowego 1975–1996;

24) O polską kulturę humanistyczną. Z Mieczysławem Albertem Krąpcem OP rozmawia Piotr Stanisław Mazur;

25) Maria Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany;

26) Popularna encyklopedia mass mediów, red. Józef Skrzypczak;

27) Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, red. Edyta Bańkowska, Agnieszka Mikołajczuk;

28) Ryszard Przybylski, Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego;

29) Zbigniew Raszewski, Krótka historia teatru polskiego;

30) Teresa Skubalanka, Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje;

31) Stanisław Stabryła, Starożytna Grecja;

32) Anna Świderkówna, Hellenika. Wizerunek epoki od Aleksandra do Augusta, Rozmowy o Biblii;

33) Wielka encyklopedia Polski, t. 1 i 2;

34) Władysław Tatarkiewicz, Historia filozofii, Dzieje sześciu pojęć, Droga przez estetykę;

35) Mieczysław Tomaszewski, Muzyka w dialogu ze słowem. Próby, szkice, interpretacje;

36) Lidia Winniczuk, Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu.